Wybuchy wulkanów przyczyniły się do epidemii Czarnej Śmierci
5 grudnia 2025, 11:10Martin Bauch z Instytutu Historii i Kultury Europy Wschodniej im. Leibniza oraz Ulf Büntgen z University of Cambridge uważają, że do pandemii Czarnej Śmierci, która w połowie XIV wieku mogła zabić nawet połowę populacji Europy, przyczynił się... wybuch wulkanu w tropikach. Wyniki swoich badań naukowcy opisali na łamach Nature Communications. Earth & Environment.Wielka pandemia, jedna z największych w historii ludzkości, rozpoczęła się w Europie 1347 roku.
Psychoterapia oparta na dowodach - co mówią badania naukowe?
3 grudnia 2025, 17:17Przez dziesięciolecia psychoterapia była postrzegana jako dziedzina bardziej związana ze sztuką niż z nauką. Dziś sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Współczesna psychoterapia opiera się na solidnych podstawach naukowych, a jej skuteczność jest potwierdzona tysiącami badań klinicznych. Zrozumienie, co działa w terapii i dlaczego, pozwala zarówno specjalistom, jak i pacjentom podejmować świadome decyzje o wyborze odpowiedniej formy pomocy.
Anakondy – prehistoryczne giganty we współczesnym świecie
3 grudnia 2025, 09:05W przeszłości po Ziemi chodziły liczne gatunki wielkich zwierząt. W środkowym i górnym miocenie (12,4–5,3 milionów lat temu), gdy klimat był znacznie cieplejszy, a rozległe obszary podmokłe zapewniały obfitość pożywienia, istniały 12-metrowe kajmany czy słodkowodne żółwie o długości przekraczającej 3 metry. Wszystkie te gatunki wyginęły. Ale nie anakondy. One oparły się trendowi zmniejszania rozmiarów ciała i prehistoryczne giganty wciąż można spotkać w ich środowisku naturalnym.
Chemikalia, z którymi na co dzień się stykamy, zaburzają pracę mikrobiomu jelit
1 grudnia 2025, 11:01Jelita ludzi na całym świecie zamieszkuje w sumie około 4500 gatunków bakterii. U pojedynczej osoby jest to od 160 do około 1000 gatunków. Ich obecność jest nam niezbędna do życia i prawidłowego funkcjonowania. Ale nie tylko sama obecność. Jednym z kluczowych elementów jest równowaga pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Zachwianie tej równowagi może prowadzić nie tylko do chorób układu trawienia, ale również do otyłości, chorób układu odpornościowego czy chorób psychicznych.
Co Polacy wiedzą o zanieczyszczeniu powietrza? Młodzi mają mniejszą świadomość niż starsi
1 grudnia 2025, 09:07Zanieczyszczenie powietrza to jedno z największych zagrożeń zdrowotnych we współczesnym świecie. Każdego roku przyczynia się ono do ponad 6 milionów nadmiarowych zgonów. W Polsce największym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest ogrzewanie prywatnych domów, dlatego też w redukcji zanieczyszczenia niezwykle istotna jest u nas świadomość społeczna. Grupa naukowców z Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego postanowiła dowiedzieć się, co Polacy wiedzą o zanieczyszczeniu powietrza i zagrożeniach z tym związanych. Wyniki swoich badań opublikowali w piśmie BMC Public Health.
Pięć epok ludzkiego mózgu. Uczeni zidentyfikowali cztery punkty zwrotne w naszym życiu
28 listopada 2025, 11:58Ludzki mózg przechodzi cztery poważne zmiany strukturalne, które wyznaczają pięć głównych epok jego życia, poinformowali naukowcy z University of Cambridge i University of Pittsburgh. Zmiany te służą różnym sposobom myślenia, dorastania, dojrzewania i ostatecznego schyłku. Badacze zauważyli je na obrazach z rezonansu magnetycznego z dyfuzją (DWI), wykonanych u 3802 osób w wieku od 0 do 90 lat.
Schemat komunikacji szympansów jest uderzająco podobny do ludzkiego
27 listopada 2025, 11:10Badacze z Niemiec i Szwajcarii zauważyli u szympansów wzorce komunikacji podobne do tych, jakie stosują ludzie. Wyniki badań przeprowadzonych przez profesor Simone Pika, doktora Basa van Boekholta – oboje w Uniwersytetu w Osnabrück – i doktor Alexandrę Bosshard z Uniwersytetu w Zurychu pokazują, że podstawowe zasady ludzkiej komunikacji są znacznie starsze niż sądzono.
Ciemna materia złapana? W końcu mamy bezpośredni dowód na jej istnienie?
27 listopada 2025, 09:03W 1933 roku astronom Fritz Zwicky zauważył, że galaktyki w gromadzie Coma poruszają się tak szybko, iż – biorąc pod uwagę oddziaływanie samej materii – niektóre z nich powinny zostać wyrzucone z gromady. Przeprowadził wyliczenia, z których wynikało, że większość masy galaktyk musi pochodzić z niewidocznej materii. Środowisko naukowe podeszło do tych rewelacji sceptycznie, jednak z czasem istnienie ciemnej materii przyjęto za pewnik i zaczęły się jej intensywne poszukiwania. Teraz profesor Tomonori Totani z Wydziału Astronomii Uniwersytetu Tokijskiego ogłosił, że znalazł bezpośredni dowód na istnienie ciemnej materii.
Nadciśnienie uszkadza mózg zanim jeszcze wzrośnie ciśnienie krwi
21 listopada 2025, 12:06Nadciśnienie to jeden z głównych czynników chorób i zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. W Polsce zmaga się z nim około 11 milionów Polaków. Dotyka ono 0,4% dzieci i 35,2% osób dorosłych. Nie wszyscy z nich zdają sobie sprawę z problemu. A może on być bardziej poważny, niż się uważa. Naukowcy z Weill Cornell Medicine donieśli, że nadciśnienie wpływa negatywnie na naczynia krwionośne mózgu, neurony i istotę białą, a wpływ ten jest widoczny na długo zanim choroba wywołuje mierzalne zmiany ciśnienia krwi.
Chiński detektor neutrin nowej generacji dostarczył pierwszych wyników naukowych
20 listopada 2025, 10:31Instytut Fizyki Wysokich Energii Chińskiej Akademii Nauk poinformował, że po ponad dziesięciu latach prac projektowych i konstrukcyjnych uruchomiono Podziemne Obserwatorium Neutrin Jiangmen (JUNO) i otrzymano pierwsze wyniki. JUNO jest pierwszym na świecie wielkim wykrywaczem neutrin nowej generacji. Wstępne wyniki wskazują, że urządzenie w pełni spełnia założenia techniczne, a w niektórych obszarach działa lepiej, niż się spodziewano.
« poprzednia strona następna strona » 1 2 3 4 5 6 7 …
